سترون سازی استریل کردن به روش های شیمیایی و فیزیکی برای از بین بردن و تخریب کلیه میکروارگانیسم ها و عوامل انتقال دهنده آن ها می باشد. استریلیزاسیون باعث از بین رفتن کلیه میکروارگانیسم ها و عوامل انتقال دهنده آن ها از جمله قارچ، باکتری و ویروس ها از سطح اجسام می شود. هدف اصلی از استریلیزاسیون جلوگیری از انتقال عفونت است.

استریل کردن تجهیزات پزشکی و دندانپزشکی یکی از مراحل مهم پیش از استفاده از آن ها به شمار می آید. به این خاطر که این تجهیزات می توانند به راحتی انتقال دهنده انواع میکروارگانیسم ها از جمله میکروب و باکتری ها باشند و عفونت را به بدن بیمار انتقال دهند.

روش های استریلیزاسیون

روش های فیزیکی و شیمیایی مختلفی برای استریل کردن تجهیزات آزمایشگاهی و پزشکی مورد استفاده قرار می گیرند که به شرح زیر هستند:

استریلیزاسیون حرارتی: در این روش از گرما و فشار بخار آب برای از بین بردن میکروارگانیسم ها استفاده می شود. دستگاه هایی مانند اتوکلاو و فور در این روش کاربرد دارند.

استریلیزاسیون شیمیایی: همان طور که از نام این روش پیداست، انواع مواد شیمیایی برای از بین بردن میکروارگانسیم ها مورد استفاده قرار می گیرند.

استریلیزاسیون به روش پرتودهی: تابش پرتوهایی از جمله گاما، پرتو ایکس و پرتو فرابنفش به ضدعفونی و استریل کردن تجهیزات عمومی دندانپزشکی کمک به سزایی می کنند.

استریلیزاسیون به روش فیلتراسیون: برخی از مواد از جمله آنتی ‌بیوتیک ها در اثر حرارت تغییر پیدا می کنند. این روش برای استریلیزاسیون محلول‌ ها کاربرد دارد. در روش فیلتراسیون، محلول یا مایع مورد نظر را از روی صافی دارای منافذ بسیار کوچک عبور می ‌دهند. به این خاطر که باکتری ها از منافذ بزرگتر هستند، در روی صافی باقی می‌ مانند و به این شکل از مایع جدا می شوند.

تجهیزات استریلیزاسیون دندانپزشکی و لوازم شستشو

• دستگاه اتوکلاو

اصلی ترین دستگاهی ست که برای استریلیزاسیون تجهیزات آزمایشگاهی و دندانپزشکی استفاده می شود. در دستگاه اتوکلاو از بخار برای استریل وسایل دندانپزشکی استفاده می شود. استریلیزاسیون تجهیزات پزشکی با استفاده از این روش مزایای بی شماری دارد که از جمله آن ها می توان به کاربری آسان، حداقل آسیب به لوازم و سرعت بالا اشاره کرد. دستگاه های اتوکلاو با توجه به کلاس بندی مختلفی تعریف می شود. اگر قصد خرید دستگاه اتوکلاو را دارید، اتوکلاو کلاس B مناسب ترین نوع برای استفاده در مطب های دندانپزشکی می باشد.

• دستگاه روغن کاری

از جمله اهداف ضدعفونی و استریل کردن ابزار و تجهیزات دندانپزشکی، افزایش طول عمر ابزارها می باشد. روغن کاری هم تاثیر به سزایی بر افزایش طول عمر اینسترومنت های دندانپزشکی دارد. روغن ‌کاری ابزارهای دندانپزشکی به دو روش دستی و اتوماتیک انجام می‌شود. دستگاه روغن کاری می تواند در دسته تجهیزات استریلیزاسیون قرار بگیرد که با روغن کاری تجهیزات از آسیب رساندن و خرابی زودهنگام آن ها جلوگیری می کند.

• دستگاه پک اتوکلاو

پک اتوکلاو به بسته بندی هایی گفته می شود که دور ابزار و تجهیزات دندانپزشکی قرار می گیرند تا بتوان آن ها را درون دستگاه اتوکلاو قرار داد. برخی از پک ها به صورت تکی تولید می شوند و برخی دیگر به صورت رولی طراحی شده اند که با کمک دستگاه پک اتوکلاو دندانپزشکی بسته بندی شده و مورد استفاده قرار می گیرند.

• دستگاه تمیز کننده اولتراسونیک

یکی دیگر از تجهیزات استریلیزاسیون به شمار می آید که برای شستشو، جرم گیری و پاک کردن لوازم و تجهیزات بیمارستانی و دندانپزشکی استفاده می شود. این دستگاه را مکملی برای دستگاه اتوکلاو می شناسند که پیش از استریل کردن لوازم استفاده می شود.