تیغ بیستوری که به آن اسکالپل هم گفته می شود یک نوع تیغ مستحکم، بسیار تیز و برنده است. تیغ بیستوری جراحی در شکل های گوناگون تولید می شود و در حیطه های مختلف پزشکی از جمله در دندانپزشکی و برای جراحی های لثه مورد استفاده قرار می گیرد.

تیغ جراحی به صورت یک بار مصرف یا فلزی تولید می شود که نوع فلزی آن رواج بیشتری دارد. تیغ های یکبار مصرف از پلاستیک تهیه می شوند و باید پس از مصرف دور انداخته شوند اما تیغ های فلزی قابلیت استریل شدن را دارند. بر روی بدنه تیغ های جراحی نوعی شیار وجود دارد که برای قرار گیری بر روی دسته تیغ بیستوری تعبیه شده است.

انواع تیغ بیستوری دندانپزشکی

تیغه‌ ها و دسته ‌های بیستوری به سایزهای مختلفی تقسیم می شوند. دندانپزشک هر سایز را با توجه به ناحیه مورد نظر انتخاب می کند. از آنجایی که تیغ و دسته مکمل یکدیگر هستند، بنابراین باید متناسب با نوع جراحی مورد استفاده قرار بگیرند و در واقع بر همدیگر منطبق شوند. پرکاربرد ترین اندازه تیغ های بیستوری شامل موارد زیر است:

• شماره 11

از پرفروش ترین و تیزترین تیغ های جراحی به شمار می آید. از تیغ شماره 11 جهت ایجاد برش ‌های سطحی و ظریف بر روی لثه بیمار استفاده می شود. تیغ بیستوری دندانپزشکی شماره ۱۱ دارای یک حالت مثلثی شکل است.

• شماره 12

این تیغ هم جهت ایجاد شکاف کوچک بر روی لثه استفاده می شود. تیغ جراحی شماره ۱۲ از مقاومت و ضخامت مناسبی برخوردار است.

• شماره 15

دندانپزشکان معمولا از تیغ شماره 15 برای برش های بسیار ظریف و منحنی شکل بر روی لثه استفاده می کنند.

هر کدام از تیغ های بیستوری با دسته مخصوص به خود استفاده می شود. برای تیغ‌ های شماره 6، 9 ، 10، 12، 14 و ۱۵ دسته بیستوری شماره ۳ و ۹ کاربرد دارند و برای تیغ‌ های جراحی شماره ۲۰، ۲۱، ۲۲، ۲۳ و ۲۴ دسته بیستوری شماره ۴ و ۶ استفاده می شوند.