دنتی پارس | تجهیزات دندان پزشکی | منبع لوازم و ابزار دندانپزشکی
به خوبی می دانید که گوتا پرکا در درمان اندودانتیکس و جهت پر کردن کانال ریشه دندان از اصلی ترین مواد به شمار می آید. به دلیل اینکه این ماده نقش حساسی در جلوگیری از نفوذ میکروارگانیسم ها و باکتری ها به داخل کانال دارد، ضدعفونی کردن گوتا پرکا از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله از دنتی پارس به معرفی روش های استریل کردن گوتا پرکا می پردازیم و نکات مرتبط با آن ها را بیان می کنیم.
اهمیت ضد عفونی کردن گوتا پرکا
پیش از اینکه به روش های ضد عفونی گوتا پرکا بپردازیم، بهتر است این موضوع را بررسی کنیم که به چه دلیل استریل کردن گوتا پرکا مهم است؟
در اندودنتیک به طور مستقیم با کانال ریشه و ساختارهای داخلی دندان درگیر هستیم بنابراین در صورتی که از گوتا پرکا آلوده به میکروارگانیسم ها استفاده کنیم نه تنها کمکی به درمان نخواهیم کرد بلکه این کار می تواند تاخیر در بهبود، عفونت های ثانویه یا شکست در درمان اندو را در پی داشته باشد. از این رو استفاده از گوتا پرکا استریل نقش به سزایی در موفقیت درمان دارد. به طور کلی به 2 دلیل زیر ضد عفونی کردن gutta percha توصیه می شود:
تضمین موفقیت درمان: استریل کردن انواع گوتا دندانپزشکی به موفقیت درمان اندو کمک به سزایی می کند و در مقابل مصرف مواد غیر استریل شکست درمان، نیاز به درمان مجدد یا حتی کشیدن دندان را افزایش می دهد.
جلوگیری از عفونت مجدد: بیمارانی که تحت درمان اندودانتیکس قرار می گیرند، نسبت به عفونت حساس هستند. استفاده از گوتا پرکا دندانپزشکی استریل از ورود میکروب ها و باکتری ها به کانال دندان جلوگیری خواهد کرد.
هم چنین بخوانید: تفاوت گوتا پرکا و کن کاغذی چیست؟
روش های ضدعفونی کردن گوتا پرکا
گوتا پرکا دندانپزشکی به دلیل اینکه دارای خواص ترموپلاستیک است، قابلیت استریل با حرارت مرطوب و خشک را ندارد. از طرف دیگر به دلیل نقش مهمی که این ماده در درمان اندو ایفا می کند، لازم است از روش های موثر و ایمن برای ضدعفونی این مواد استفاده شود تا علاوه بر حفظ خواص گوتا دندانپزشکی، از کاهش کارایی و عملکرد آن جلوگیری شود.
- ضد عفونی کننده های گیاهی
یکی از روش هایی که برای ضدعفونی گوتا می تواند مورد استفاده قرار بگیرد، ضد عفونی کننده های گیاهی هستند. در این راستا مواد گیاهی آلوئه ورا و پروپولیس گزینه های مناسبی محسوب می شوند. دلیل استفاده از پروپولیس خواص ضد ویروسی، ضد باکتریایی و ضد قارچی این ماده است که در ضد عفونی شدن گوتا پرکا موثر می باشد. گیاه آلوئه ورا که به عنوان ضدعفونی کننده ملایم نیز شناخته می شود به حفظ استریل بودن گوتا پرکا کمک به سزایی می کند. دلایل دیگری هم برای استفاده از این مواد گیاهی وجود دارد.
یکی از دلایل ایمنی مواد گیاهی است. تحقیقات صورت گرفته نشان می دهد که مواد گیاهی بافت های دهانی را کمتر تحت تاثیر قرار می دهند. همچنین این مواد گیاهی بر سطح و شکل گوتا پرکا هم تاثیر کمتری می گذارد که این مورد از اهمیت بالایی برخوردار است.
اما مواد گیاهی نام برده شده در کنار مزایایی که ارائه می دهد با معایبی هم همراه است. اگر بخواهیم این مواد گیاهی را با مواد شیمیایی ضدعفونی کننده مقایسه کنیم، ممکن است به اندازه آن ها موثر نباشند و برای رسیدن به ضدعفونی کامل به زمان بیشتری نیازمند هستند.
- دستگاه های استریل کننده
برخی از متخصصان و دندانپزشکان با استفاده از دستگاه های مخصوص استریل کننده به ضد عفونی گوتا پرکا می پردازند. این دستگاه ها به گونه ای طراحی شده اند که بدون ایجاد آسیب به گوتا پرکاها آن ها را ضدعفونی کنند.
- استفاده از اشعه UV
یکی دیگر از روش هایی که برای استریل گوتا دندانپزشکی مورد استفاده قرار می گیرد، استفاده از اشعه UV یا گاما است. برخی از کلینیک های دندانپزشکی پیشرفته این روش را به کار می گیرند.
- نانو ذرات نقره
از فناوری نانو هم برای ضدعفونی گوتا استفاده می شود. تحقیقات صورت گرفته نشان می دهد که این فناوری به ویژه نانو ذرات نقره به دلیل خواص ضد میکروبی می تواند در فرایند استریل کردن موثر باشد. ذرات نقره هیچ گونه تاثیر منفی بر خواص گوتا پرکا نمی گذارد و می تواند به عنوان افزودنی در محلول های ضد عفونی کننده استفاده شود.
- مواد شیمیایی ضدعفونی کننده
یکی از موثرترین و رایج ترین روش هایی که در اکثر مراکز درمانی برای استریل گوتا پرکا دندانپزشکی مورد استفاده قرار می گیرد، استفاده از مواد شیمیایی ضدعفونی کننده است. مواردی که می تواند منجر به آلودگی گوتا دندانپزشکی شوند شامل باسیل، باکتری های کوکسی و قارچ ها هستند که می توانند از طرق مختلف به گوتا پرکا منتقل شوند. جهت ضد عفونی کردن گوتا پرکا مواد شیمیایی مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند که از جمله آن ها می توان به گلوتارآلدهید، الکل C₂H₆O، کلرهگزیدین و هیپوکلریت سدیم اشاره کرد. در ادامه این مقاله به معرفی هر کدام از این مواد می پردازیم.
1.الکل C₂H₆O
یکی از مناسب ترین مواد ضدعفونی کننده اتانول 70 درصد است. این ماده به دلیل خواص ضد میکروبی قوی و هم چنین توانایی بالا در نفوذ به دیواره سلولی باکتری ها و میکروارگانیسم ها، بهترین گزینه برای استریل کردن گوتا دندانپزشکی به شمار می آید. علاوه بر این استفاده از این ماده برای ضد عفونی گوتا پرکا دندانپزشکی به حفظ خواص فیزیکی آن کمک به سزایی می کند و از کاهش کارایی آن جلوگیری خواهد کرد.
2. هیپوکلریت سدیم
این ماده از موثرترین ضدعفونی کننده های دندانپزشکی شناخته می شود و به وفور مورد استفاده قرار می گیرد. از مزایای هیپوکلریت سدیم می توان به این مورد اشاره کرد که به طور کامل و به سرعت گوتا پرکا دندانپزشکی را ضدعفونی می کند و برای جلوگیری از عفونت های پس از درمان اندو بسیار موثر است. برای استفاده از این ماده غلظت های 2.5 تا 5.25 درصد توصیه می شود به این خاطر که در این غلظت ها میکروارگانیسم ها بدون تغییر ساختار در گوتا پرکا از بین می روند.
3. گلوتارآلدهید
اگر به دنبال یک ضدعفونی کننده قوی برای استریل گوتا هستید، گلوتارآلدهید گزینه مناسبی محسوب می شود. اگر چه محلول گلوتارآلدهید به زمان بیشتری برای اثربخشی نیاز دارد اما به طور موثر باکتری ها را از بین می برد. استفاده از گلوتارآلدهید Glutaraldehyde برای استریل کردن گوتا پرکا دندانپزشکی در جلوگیری از عفونت های پس از درمان و هم چنین موفقیت درمان اندو بسیار تاثیرگذار است.
4. کلرهگزیدین
یکی دیگر از مواد ضدعفونی کننده دندانپزشکی کلرهگزیدین Chlorhexidine است که همانند گلوتارآلدهید یک ضد عفونی کننده قوی شناخته می شود. دلیل پرکاربرد بودن این محلول خواص ضد باکتریایی و اثر طولانی مدت آن است. مانند سایر مواد شیمیایی ضدعفونی کننده، استفاده از محلول کلرهگزیدین به حفظ استریل بودن گوتا کمک می کند و از عفونت های پس از درمان جلوگیری خواهد کرد. برخی از مطالعات نشان داده اند که کلرهگزیدین در پیشگیری از پوسیدگی دندان ها در کودکان و نوجوانان هم موثر است.
مراحل شست و شو و ضد عفونی کردن گوتا پرکا
در بخش قبلی این مقاله روش های مختلف برای استریل کردن گوتا را معرفی کردیم. همان طور که اشاره شد، استفاده از مواد ضدعفونی کننده از رایج ترین روش هایی ست که مورد استفاده قرار می گیرد. جهت به کارگیری این روش لازم است به عوامل مختلفی توجه شود تا استریل کردن به طور ایمن و موثر صورت بگیرد. در ادامه مراحل ضدعفونی گوتا دندانپزشکی را شرح می دهیم.
- مرحله اول: انتخاب محلول ضدعفونی کننده مناسب
در بخش قبلی پرمصرف ترین ضدعفونی کننده های شیمیایی را معرفی کردیم. پس از انتخاب محلول مورد نظرتان، گوتا پرکا را درون محلول غوطه ور کنید.
- مرحله دوم: شست و شو گوتا پرکا
این مرحله بسیار ضروری است و با هدف حذف باقی مانده مواد شیمیایی از سطح گوتا دندانپزشکی و هم چنین جلوگیری از اثرات منفی آن ها بر بافت دهان صورت می گیرد. توجه داشته باشید که این مرحله پس از غوطه ور کردن گوتا درون محلول ضدعفونی کننده انجام می شود.
انواع روش های شست و شو گوتا عبارتند از:
آب مقطر: گوتا پرکا را به مدت چند دقیقه در آب مقطر استریل غوطه ور کنید. این کار به حذف کامل باقی مانده مواد شیمیایی کمک به سزایی می کند.
محلول های خنثی کننده: برخی از محلول های خنثی کننده از جمله Tween 80 برای شست و شو گوتا پرکا گزینه مناسبی به شمار می آیند.
- مرحله سوم: خشک کردن گوتا پرکا
در نهایت پس از شست و شو گوتا پرکا آن را با استفاده از گاز استریل خشک کنید. این مرحله از این جهت حائز اهمیت است که رطوبت گوتا دندانپزشکی را به طور کامل از بین می برد و از رشد باکتری و میکروب بر سطح گوتا جلوگیری خواهد کرد.
