بررسی ساختار عاج دندان به صورت تصویری

تاریخ انتشار: 18 دی 1402

بررسی ساختار عاج دندان به صورت تصویری موجب می شود مطالب مربوط به آن در ذهن خواننده باقی بماند. دلیل این امر این است که حافظه تصویری در ماندگار شدن اطلاعات کمک شایانی می کند. ما در طول این محتوا به بررسی ساختار عاج دندان به صورت تصویری می پردازیم. بنابراین توصیه می کنیم تا پایان ما را همراهی کنید تا شما را با این بخش مهم از دندان بیش از پیش آشنا کنیم.

پیش نیاز بررسی ساختار عاج دندان به صورت تصویری

قبل از این که به بررسی و تشریح ساختار عاج دندان به صورت تصویری بپردازیم لازم است انواع دندان را نام برده و معرفی کنیم. به طور کلی ما چهار نوع دندان داریم. دندان های پیش، دندان های نیش و دندان های آسیاب که به دو دسته، آسیاب بزرگ و آسیاب کوچک تقسیم می شوند. دندان های پیش (Incisor teeth) را با نام پیشین و ثنایا نیز می شناسند. در هر فک چهار دندان پیش وجود دارد که جمعا ما هشت دندان پیش خواهیم داشت. ما در مجموع چهار دندان نیش (canine teeth) داریم. ریشه دندان های نیش نسبت به دیگر دندان ها بزرگ تر است. هشت دندان آسیاب کوچک (Premolar teeth) در دهان ما وجود دارد. همچنین ما دارای دوازده دندان آسیاب بزرگ (molar teeth) هستیم.

در بررسی ساختار عاج دندان به صورت تصویری می توان متوجه شد که دندان های آسیاب، عاج بیشتری نسبت به انواع دیگر دندان دارند. دندان های آسیاب بزرگ سطح پهن و تعداد ریشه های بزرگ تری دارند. برخی از دندان های آسیاب بزرگ دارای چهار ریشه بوده و گاها برخی بیش از چهار ریشه دارند. مهم ترین دندان آسیاب بزرگ، آخرین دندان یا دندان عقل است که در قوس فک رشد می کند.

اجزای دندان را بشناسیم

همانطور که ذکر کردیم برای بررسی ساختار عاج دندان به صورت تصویری لازم است ابتدا بخش های دیگر دندان را بشناسیم. به طور کلی هر دندان از سه ماده مختلف تشکیل شده است. این سه ماده شامل آب، مواد ارگانیک و مواد غیر ارگانیک هستند. از نظر آناتومی یک دندان شامل یازده بخش مختلف می باشد. این یازده بخش به شرح زیر هستند.

ریشه دندان: ریشه های دندان ممکن است یک، دو و سه تایی باشند. همچنین ریشه های چهارتایی و به ندرت بیشتر نیز مشاهده می شود.

تاج دندان: قسمتی از دندان است که بالاتر از خط لثه قرار دارد. تاج دندان به طور کامل توسط مینای دندان پوشش داده می شود.

گردن دندان: قسمتی از دندان است که در خط لثه قرار دارد. در این بخش تاج و ریشه دندان به یکدیگر متصل خواهند شد.

مینای دندان: بافتی سفید و ساخته شده از کلسیم است که تاج دندان را پوشش می دهد. سخت ترین بخش در بدن انسان، مینای دندان است.

عاج دندان: قسمتی از دندان است که عمدتا از کلسیم ساخته می شود. ساختار عاج دندان به صورت تصویری یک بافت متخلخل را نشان می دهد. این بافت محکم تر از استخوان و ضعیف تر از مینای دندان است.

سمنتوم دندان: یک لایه نازک تشکیل شده از جنس کلسیم است که ریشه دندان ها را پوشش می دهد.
پالپ دندان: بافتی نرم درون دندان که حاوی رگ های خونی و فیبرهای عصبی است.

حفره استخوانی دندان: قسمتی از استخوان فک که ریشه های دندان را در بر گرفته است.
لثه: بافتی نرم با نام gingiva است که روی استخوان فک را پوشش می دهد.
رباط پریودنتال: وظیفه این رباط محکم نگهداشتن دندان در حفره موجود در استخوان فک است.

ساقه پالپ: در قسمت مرکزی عاج دندان یک حفره وجود دارد که به وسیله پالپ پر می شود. این قسمت را ساقه پالپ می گویند.

ساختار عاج دندان به صورت تصویری

عاج دندان را دنتین (Dentin) نیز می نامند. عاج نوعی بافت مینرالیزه است که به عنوان تنه اصلی دندان شناخته می شود. عاج دندان در قسمت تاج به وسیله مینای دندان محافظت می شود. در حالی که در قسمت ریشه دندان توسط سمان محافظت می شود. در قسمتی که عاج دندان به مینای دندان متصل می شود یک حاشیه دندانه دار تشکیل می شود که آن را اتصال عاجی مینایی (DEJ) می نامند.

همچنین محل تماس عاج دندان به ریشه دندان را اتصال عاجی سیمانی (DCJ) می نامند. اتصال DEJ کاملا واضح و مشخص است در حالی که اتصال DCJ مشخص نیست. مینای دندان سفید رنگ است در حالی که عاج دندان رنگ زرد متمایل به سفید دارد. در صورت تماس نور با دندان از مینای آن عبور کرده و توسط ساختار متخلخل عاج منعکس می شود. بنابراین درخشش دندان ها را مشاهده خواهیم کرد. به طور کلی ترکیبات عاج دندان را به شرح زیر می توان بیان کرد.

70 درصد مواد معدنی
20 درصد مواد آلی
10 درصد آب

عاج دندان توسط سلول هایی که در پالپ دندان قرار دارند ساخته می شود. این سلول ها را ادنتوبلاست می نامند. ادنتوبلاست ها در گام اول ماتریکس آلی عاج را ساخته سپس آن را کلسیفیه خواهند کرد.

بررسی ساختار عاج دندان به صورت تصویری و انواع آن

در بررسی ساختار عاج دندان به صورت تصویری می توان ذکر کرد که به طور کلی ما سه نوع عاج یا دنتین داریم. عاج اولیه که موجب تشکیل ظاهر اولیه دندان خواهد شد. عاج اولیه سه سال بعد از رشد دندان تکمیل می شود. دومین مدل عاج، عاج ثانویه است که تحت تاثیر رسوب عاج به وجود می آید. توبول های عاج ثانویه دندان بر خلاف توبول های عاج اولیه که S شکل هستند، دارای انحنای کمتری بوده و مستقیم به نظر می رسند. عاج ثانویه در واقع اطراف پالپ دندان را می پوشاند. در صورتی که عاج دندان تحت تاثیر عواملی همچون پوسیدگی و غیره از بین برود، دندانپزشک با اعمال مواردی سلول های ادنتوبلاست را جایگزین کرده و بدین ترتیب عاج ترمیمی (Tertiary dentin) تشکیل می شود.