سنکوپ بیمار در دندانپزشکی یکی از رایجترین موارد اورژانسی است که دندانپزشکان با آن مواجه میشوند. سنکوپ یا غش کردن، حالتی است که در آن بیمار به طور موقت هوشیاری خود را از دست میدهد و معمولا به علت کاهش جریان خون به مغز رخ میدهد. این مقاله به بررسی علل، علائم و اقدامات حیاتی مورد نیاز در مواجهه با سنکوپ بیمار در محیط دندانپزشکی میپردازد.
علل سنکوپ بیمار در دندانپزشکی
علت سنکوپ چیست؟ سنکوپ در دندانپزشکی به دلایل مختلفی رخ میدهد که میتوان آن ها را به چند دسته عمده تقسیم کرد:
۱. استرس و اضطراب
اضطراب:
– بسیاری از بیماران دچار فوبیا از دندانپزشکی هستند که میتواند موجب اضطراب شدید شود.
– اضطراب میتواند منجر به واکنشهای فیزیولوژیکی مانند افت فشار خون و کاهش جریان خون به مغز شود.
شاید برایتان مفید باشد: 4 تکنیک ساده برای کاهش ترس بیماران در دندانپزشکی
ترس از درد:
– انتظار تجربه درد در طول درمان دندانپزشکی میتواند باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون شود که پس از مدتی ممکن است به افت ناگهانی فشار خون منجر شود.
۲. وضعیت بدنی
نشستن طولانی مدت:
– وضعیت نشسته در طولانی مدت ممکن است باعث کاهش بازگشت وریدی و افت فشار خون شود.
تغییرات سریع وضعیت بدنی:
– برخاستن سریع از حالت نشسته یا درازکشیده میتواند موجب افت فشار خون و سنکوپ شود.
۳. واکنش های وازوواگال
تحریک عصب واگ:
– برخی اقدامات دندانپزشکی ممکن است باعث تحریک عصب واگ شوند که منجر به کاهش ضربان قلب و افت فشار خون میشود.
– این واکنش معمولا به علت درد، استرس یا تزریق داروهای بیحسی رخ میدهد.
۴. استفاده از داروهای بیحسی
بیحسکنندههای موضعی:
– برخی داروهای بیحسی موضعی ممکن است باعث افت فشار خون شوند.
– واکنشهای آلرژیک یا حساسیت به داروهای بیحسی نیز میتواند منجر به سنکوپ شود.
داروهای آرام بخش:
– استفاده از داروهای آرام بخش برای کاهش اضطراب ممکن است فشار خون را بیش از حد کاهش دهد.
۵. بیماری زمینهای
بیماریهای قلبی:
– بیماران مبتلا به مشکلات قلبی مانند بیماری عروق کرونر یا نارسایی قلبی بیشتر در معرض سنکوپ قلبی قرار دارند.
اختلالات عروقی:
– مشکلات عروقی مانند انسداد عروق میتواند جریان خون به مغز را مختل کرده و منجر به سنکوپ شود.
دیابت:
– بیماران دیابتی به علت نوسانات قند خون بیشتر در معرض سنکوپ هستند.
۶. عوامل محیطی
تهویه نامناسب:
– محیط های با تهویه نامناسب و کمبود اکسیژن میتوانند باعث کاهش اکسیژن رسانی به مغز و سنکوپ شوند.
گرمای زیاد:
– دمای بالای محیط ممکن است باعث گشاد شدن عروق و افت فشار خون شود.
علائم سنکوپ بیمار
علائم سنکوپ بیمار شامل موارد زیر میشود:
– سرگیجه و احساس سبکی سر
– تهوع و تعریق سرد
– تاری دید
– کاهش ضربان قلب
– از دست دادن هوشیاری
اقدامات حیاتی در مواجهه با سنکوپ بیمار
در مواجهه با سنکوپ بیمار در دندانپزشکی، انجام اقدامات سریع و حیاتی ضروری است. اقدامات لازم برای سنکوپ Syncope بیمار شامل موارد زیر است:
- متوقف کردن درمان: بلافاصله هرگونه درمان دندانپزشکی را متوقف کنید.
- قرار دادن بیمار در حالت افقی: بیمار را به حالت دراز کشیده با پاهای بلند شده قرار دهید تا جریان خون به مغز افزایش یابد.
- ارزیابی علائم حیاتی: ضربان قلب و تنفس بیمار را بررسی کنید. در صورت عدم وجود تنفس یا ضربان قلب، اقدامات احیای قلبی-ریوی (CPR) را شروع کنید.
- تامین هوا: راه های هوایی بیمار را باز نگه دارید و در صورت نیاز از دستگاه های تامین هوا مانند ماسک اکسیژن استفاده کنید.
- آرام سازی بیمار: پس از بهبودی اولیه، بیمار را آرام کنید و از او بخواهید که به آرامی نفس بکشد.
- ارزیابی علت سنکوپ: سعی کنید علت سنکوپ را شناسایی کنید. ممکن است نیاز به مشاوره پزشکی داشته باشید.
- پیگیری پزشکی: در صورت نیاز بیمار را به مراکز درمانی منتقل کنید و یا از او بخواهید که بعد از بهبودی به پزشک خود مراجعه کند.
پیشگیری از سنکوپ بیمار در دندانپزشکی
برای پیشگیری از سنکوپ بیمار در دندانپزشکی، اقدامات زیر میتواند مفید باشد:
- کاهش استرس و اضطراب: استفاده از تکنیک های آرام سازی مانند موزیک ملایم، توضیح مراحل درمان و ایجاد محیطی آرام و دوستانه.
- تغییر وضعیت بدنی: از بیمار بخواهید به طور متناوب وضعیت خود را تغییر دهد تا جریان خون بهتر حفظ شود.
- مراقبت از داروها: بررسی دقیق تاریخچه پزشکی بیمار و اجتناب از داروهایی که ممکن است باعث کاهش فشار خون شوند.
- آموزش کارکنان: آموزش مداوم کارکنان دندانپزشکی در مورد شناسایی و مدیریت سنکوپ بیمار.
نتیجهگیری
سنکوپ بیمار در دندانپزشکی یک وضعیت اورژانسی است که نیازمند واکنش سریع و مؤثر از سوی دندانپزشک و تیم درمانی است. با شناسایی علل و علائم سنکوپ و انجام اقدامات حیاتی، میتوان از عوارض جدی جلوگیری کرد و سلامت بیمار را تضمین نمود. آموزش و آمادگی برای مواجهه با سنکوپ بیمار باید جزء ضروری برنامههای آموزش مداوم دندانپزشکان باشد تا بتوانند در مواقع بحرانی بهترین خدمات را ارائه دهند.