
لبخند کودک برای والدین بسیار لذت بخش است اما با وجود پوسیدگی دندان در کودکان نمی توان این لذت را به طور کامل تجربه کرد. به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های ایالات متحده (CDC) ، بیش از نیمی از کودکان 8 ساله در ایالات متحده حداقل یک دندان پوسیده دارند.
دکتر آنه کلمونز (Anne Clemons) در این مورد می گوید: “پوسیدگی دندان می تواند بلافاصله پس از افتادن دندان های شیری شروع شود. مراقبت از دندان های کودک از همان روز اول بد از افتادن دندان های شیری می تواند از پوسیدگی پیشگیری کند و از طرفی، زمینه برای داشتن دندان های سالم تر در بزرگسالی هم فراهم شود.”
در این مقاله علائم پوسیدگی دندان در کودکان را معرفی می کنیم و راه های پیشگیری و درمان پوسیدگی دندان کودکان را بیان می کنیم.
علائم پوسیدگی دندان کودکان چیست؟
پوسیدگی ناحیه ای از دندان را در برمی گیرد که در اثر کرم خوردگی آسیب دیده است. پوسیدگی دندان زمانی اتفاق می افتد که باکتری های دهان با غذا و بزاق ترکیب شوند و یک لایه چسبنده (پلاک) را ایجاد کنند. اسید موجود در پلاک، لایه خارجی دندان (مینا) را از بین می برد و در نهایت یک حفره ایجاد می شود. علامت اصلی پوسیدگی، حساسیت دندان در هنگام غذا خوردن یا نوشیدن غذاها و نوشیدنی های گرم، سرد یا شیرین است. این اتفاق در همه کودکان دیده می شود.
دکتر کلمونز در این مورد توضیح می دهد: “افراد درد پوسیدگی را به شکل متفاوتی تجربه می کنند؛ برخی تحمل بالایی در برابر درد دارند در حالی که دسته ای دیگر بسیار حساس هستند. ممکن است کودکان نتوانند احساس درد دندان را به طور دقیق توصیف کنند.”
نحوه تشخیص پوسیدگی دندان کودکان
گاهی اوقات می توان علائم پوسیدگی را به راحتی تشخیص داد. پوسیدگی اولیه دندان معمولا به صورت یک لکه سفید کوچک ظاهر می شود. با پیشرفت پوسیدگی لکه از قهوه ای روشن به قهوه ای تیره تغییر رنگ می دهد.
بر اساس گفته های دکتر کلمونز این لکه ها به راحتی بر روی سطح دندان دیده می شوند. از طرف دیگر حفره هایی که بین دندان ها ایجاد می شوند تنها با کمک اشعه ایکس قابل مشاهده هستند. البته باید در نظر داشت که همه تغییرات رنگ در دندان های کودکان به معنای پوسیدگی نیستند. تغییر رنگ دندان می تواند به دلیل ژنتیک، آسیب فیزیکی یا مصرف برخی داروها هم به وجود آید.
چرا پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان مهم است؟
معمولا کودکان بین 6 تا 12 سالگی دندان های شیری خود را از دست می دهند بنابراین آیا واقعا مهم است که دندان های کودک شما پوسیده است؟ بله قطعا اهمیت دارد. پوسیدگی نیاز به درمان دارد مگر اینکه دندانی در حال افتادن باشد.
برای پوسیدگی های کوچک استفاده از یک سیلانت بر روی سطح دندان می تواند از رشد و افزایش پوسیدگی جلوگیری نماید. رویکرد درمانی برای پوسیدگی های بزرگ تر مواردی چون پر کردن یا حتی کشیدن دندان را در برمی گیرد. این رویکردهای دندانپزشکی می تواند برای کودکان چالش برانگیز بوده و اضطراب دندانپزشکی را به دنبال داشته باشد.
دکتر کلمونز می گوید که هیچ راه حل آسان یا درمان خانگی برای پوسیدگی دندان وجود ندارد. فقط باید به دندانپزشک مراجعه کرد. خوشبختانه نکاتی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان هم وجود دارند که رعایت آن ها اثرات شگفت انگیزی را به دنبال خواهد داشت.
هم چنین بخوانید: عادات غلط دهانی در کودکان و روش ترک آن ها
پوسیدگی دندان کودکان و راه های جلوگیری از آن
همزمان با رشد کودک نیازهای دندانی او هم تغییر می کند. در تمام مراحل رعایت بهداشت دهان و دندان امری الزامی است. شما می توانید به کودک خود کمک کنید تا روتین سالمی برای نگهداری از دندان های خود داشته باشد. هر چند که کار سختی است اما مزایای آن دائمی خواهد بود.
چهار نکته برای پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان عبارتند از:
- به کودکان در مسواک زدن و نخ دندان کشیدن کمک کنید.
مسواک زدن و نخ دندان کشیدن کمک می کند تا از شر پلاک و اسیدی که باعث ایجاد پوسیدگی می شود به راحتی خلاص شوید. دقیقا از چه زمانی باید مراقبت از دندان را شروع کرد؟ هر چه زودتر شروع کنید قطعا بهتر است.
دکتر کلمونز این راهکارها را به کودکان خردسال (از بدو تولد) توصیه می کند:
- نوزادان: با یک تکه گاز پانسمان یا پارچه نرم، لثه های نوزاد خود را به آرامی و به صورت روزانه تمیز کنید.
- رویش اولین دندان: زمان شروع مسواک زدن به صورت دو بار در روز است. از مسواک کودک و مقداری خمیر دندان حاوی فلوراید (به اندازه یک دانه برنج) استفاده کنید. فلوراید به رشد دندان کمک کرده و از ایجاد پوسیدگی هم جلوگیری می کند. اگر کودک شما مقدار کمی از خمیر دندان را ببلعد، اشکالی ندارد.
- رویش دو دندان: روزی یک بار از نخ دندان استفاده کنید.
- 3 سالگی: میزان استفاده از خمیر دندان را افزایش دهید (تقریبا به اندازه یک نخود) و صبح و شب به مدت دو دقیقه دندان های کودک را مسواک بزنید.
با بزرگ تر شدن کودک به او اجازه دهید خودش مسواک بزند. دکتر کلمونز می گوید: “کودکان بیشتر از آنچه فکر می کنید به نظارت نیاز دارند. کودکان تا مقطع ابتدایی، توانایی مسواک زدن درست را به دست می آورند. بهتر است حداقل تا 8 سالگی بر فرزند خود نظارت داشته باشید.”
همه بچه ها مسواک زدن را دوست ندارند پس آن را به یک کار سرگرم کننده تبدیل کنید:
- یک برنامه مسواک زدن را دانلود کنید که بتواند به کودک شما در زمان بندی، آگاهی بخشی، پیگیری و پاداش کمک کند.
- به آن ها اجازه دهید یک مسواک با تصویر شخصیت های کارتونی انتخاب کنند.
- با تحسین، استیکر یا سایر گزینه های تشویق کننده به آن ها پاداش دهید.
- هنگام مسواک زدن یک آهنگ بخوانید یا یک موزیک ویدیو تماشا کنید.
- به کودک غذاهای مناسب بدهید
باکتری هایی که باعث پوسیدگی دندان می شوند در غذاهایی رشد می کنند که کودک شما مصرف می کند. غذاهایی که منجر به پوسیدگی دندان می شوند عبارتند از:
- نوشابه
- آب میوه ها
- آب نبات
- کوکی، کیک و سایر شیرینی ها
- کراکر، چیپس و چوب شور
محدود کردن این غذاها می تواند چالش برانگیز باشد اما ارزش تلاش کردن را دارد. سعی کنید به جای تنقلات شیرین و شور، به کودک خود یاد بدهید که انتخاب های سالم تری داشته باشد. برای مثال، به جای نوشابه یا آب میوه به کودک تان آب بدهید. به جای شیرینی جات به سراغ آن دسته از تنقلات سالمی بروید که قند کمی دارند اما میزان پروتئین، فیبر و چربی های سالم در آن ها بالا است.
- باکتری های محرک پوسیدگی دندان را به کودک خود انتقال ندهید
نوزادان با باکتری های محرک پوسیدگی در دهان متولد نمی شوند. منبع رایج این باکتری ها، دهان شما است. با استفاده مشترک از ظروف، باکتری های دهان خود را وارد دهان کودک خود می کنید.
طبق گفته های دکتر کلمونز، ممکن است باکتریهای محرک پوسیدگی دندان از طریق شما وارد بدن نوزاد شود اما با جلوگیری از به اشتراک گذاشتن بزاق دهان می توان این روند را کاهش داد.
با پایبندی به چنین رویکردی می توان شاهد اثرات مثبتی در آینده بود. در نهایت نتیجه ای که حاصل می شود این است که تعداد دندان های پوسیده کاهش می یابد.
- هر شش ماه یکبار برای معاینات دندانپزشکی برنامه ریزی کنید
اولین جلسه دندانپزشکی کودکان باید بلافاصله بعد از رویش اولین دندان یا سن 1 سالگی باشد. پس از آن توصیه می شود هر شش ماه یک بار وضعیت دهان و دندان بررسی شود.
ویزیت منظم به کودک شما کمک می کند تا ارتباط خوبی با دندانپزشک خود برقرار کند و مزایای زیر را هم به دنبال دارد:
- تشخیص زودهنگام پوسیدگی دندان
- چکاپ کامل دندان ها، لثه ها و دهان
- آموزش به کودک خود در مورد نحوه مراقبت از دندان
- ارائه راهکارهای پیشگیری از پوسیدگی (مانند استفاده از مکمل های حاوی فلوراید، درمان های حاوی فلوراید و سیلانت)
با کمک دندانپزشک می توانید به کودک خود کمک کنید تا عادات خوب و دیدگاه مثبتی نسبت به حفظ سلامت دندان خود داشته باشد.