
دستگاه لایت کیور دندانپزشکی در لیست مهم ترین و کاربردی ترین تجهیزات پزشکی قرار می گیرد اما آیا می دانستید که تقریبا 30 درصد از متخصصان دندانپزشکی به خاطر استفاده از این دستگاه قدرتمند در چشمان خود احساس فشار می کنند و دچار خستگی یا انواع بیماری های چشم می شوند؟
این دستگاه در عین حال که مفید است اگر اقدامات پیشگیرانه ای صورت نگیرد، اشعه آبی لایت کیور می تواند خطرات قابل توجهی برای بینایی به همراه داشته باشد. در این مقاله عوارض اشعه آبی لایت کیور دندانپزشکی برای چشم ها مورد بررسی قرار می دهیم و اقدامات ایمنی ضروری جهت محافظت از چشم ها در برابر اشعه آبی لایت کیور را معرفی می کنیم.
عوارض اشعه لایت کیور دندانپزشکی
آیا نور آبی در دندان پزشکی برای چشم ها خطر دارد؟ در پاسخ این سوال باید گفت بله؛ سوختگی ناشی از چراغ های کیورینگ دندان از جمله آسیب هایی ست که توسط نور قدرتمند و آبی رنگ ساطع شده از دستگاه لایت کیور ایجاد می شود.
دستگاه لایت کیور دندانپزشکی به دلیل انتشار سطوح بالایی از نور آبی می تواند باعث سوختگی در بافت نرم شده و در نهایت آسیب چشمی را به دنبال داشته باشد. اشعه آبی در لایت کیور در مقایسه با سایر ابزارها ریسک بیشتری را به دنبال دارد.
عوارض اشعه آبی لایت کیور دندانپزشکی برای چشمان
قرار گرفتن در معرض اشعه آبی لایت کیور: دستگاه لایت کیور دندانپزشکی نور آبی قدرتمندی را منتشر می کند که ابعاد آن حدودا 440-490 نانومتر است و می تواند آسیب فتوتوکسیک (سمیت نوری) به شبکیه چشم را به دنبال داشته باشد. در واقع، میزان نور آبی ساطع شده بسیار بیشتر از سایر دستگاه های الکترونیکی است و ممکن است منجر به آسیب جبران ناپذیر در شبکیه چشم شود.
اشعه ماوراء بنفش: قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش ساطع شده از دستگاه لایت کیور به صورت طولانی مدت می تواند منجر به ابتلا به اختلال برف کوری، افزایش خطر آب مروارید و سرطان پوست در اطراف چشم شود.
ایجاد فشار: بسیاری از متخصصان در خصوص استفاده از دستگاه لایت کیور مشکلاتی چون ناراحتی چشم و مشکلات بینایی را گزارش داده اند. در این راستا استفاده از سیستم های بزرگنمایی مانند لوپ چشمی می تواند به بهبود کیفیت درمان و کاهش خستگی چشم کمک کند.
انواع چراغ های کیورینگ دندان و انتخاب مناسب ترین لایت
اصلی ترین منابع نور در دستگاه های لایت کیور عبارتند از:
لایت کیور هالوژن: طیف گسترده ای از نور مرئی را ساطع می کند. به دلیل کاهش شدت نوردهی به تعویض مکرر لامپ نیاز دارد و احتمال قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش هم در این دستگاه بیشتر است.
لایت کیور LED: این لایت ها ابعاد جمع و جوری دارند، گرمای کمتری از خود ساطع می کنند و طول عمر بیشتری دارند. به طور کلی، سطوح کمتری از اشعه های مضر را منتشر می کنند و مزایایی از جمله انجام روند درمانی در زمان سریع تر، حرارت کمتر و خروجی نور ثابت را ارائه می دهند.
لایت کیور پلاسما/ لیزری: از گاز پلاسما و لیزر برای حرکت نوری شدید استفاده می شود. در کنار دقت بالای دستگاه، بسیار هزینه بردار است و سطوح مختلفی از اشعه ماوراء بنفش را ساطع می کند.
اقدامات حفاظتی عوارض اشعه آبی لایت کیور دندانپزشکی
دندانپزشکان با اجرای اقدامات ایمنی مناسب در برابر اشعه آبی لایت کیور می توانند پتانسیل سوختگی بافت نرم و آسیب چشمی را به حداقل برسانند.
عینک محافظ
عینک محافظ بخش مهمی از تجهیزات حفاظت فردی برای پرسنل است. این ابزار از چشم ها در برابر قرارگیری در معرض عوامل عفونی، پاشیده شدن خون، مایعات بدن و … محافظت می کند. در انتخاب عینک محافظ دقت کافی داشته باشید و عینک هایی را انتخاب کنید که مطابق با استانداردهای بین المللی مانند ISO 12312-2:2015 باشند. شیشه عینک باید از ویژگی هایی مانند مقاومت در برابر ضربه و کاهش تابش خیره کننده لایت برخوردار باشد. همچنین باید به راحتی روی عینک های طبی قرار بگیرند.
پس از هر بار استفاده، عینک محافظ باید با آب و صابون تمیز شده و طبق دستورالعمل ها ضدعفونی شوند. دندانپزشکان باید هنگام برداشتن محافظ چشمی که آلوده شده است از دستکش استفاده کنند و فقط به ناحیه شقیقه دست بزنند.
استفاده صحیح از دستگاه لایت کیور
برای کاهش قرارگیری در معرض تابش لایت توصیه می شود از دستگاهی استفاده کنید که از قابلیت فیلتر داخلی برخوردار باشد. عواملی که خروجی نور از دستگاه را کاهش می دهند، شامل عدم تعویض لامپ و فیلتر در دراز مدت، آسیب به فیبر نوری، تجمع جرم در نوک دستگاه، فرسایش سطح نوک دستگاه در طی استریل کردن عمیق و تغییر در ولتاژ خط می شوند.
در صورت آسیب دیدگی چشم لازم است فورا اقدام کنید. ناحیه ای که در آن مایعات پاشیده شده است را باید حداقل تا 15 دقیقه شست و شو دهید. در صورت مواجهه با پاتوژن های شیمیایی و خونی باید فورا به پزشک مراجعه نمایید تا وضعیت شما تحت بررسی قرار گرفته و اقدامات درستی صورت بگیرد.
در دندانپزشکی نحوه قرار دادن تجهیزات از دو جهت حائز اهمیت است؛ اثربخشی درمان و راحتی بیمار. دو جنبه کلیدی که باید در نظر گرفته شوند، نزدیکی نوک دستگاه لایت کیور به سطح دندان و استفاده از دستگاه های محافظ نور است.
قرار دادن نوک دستگاه لایت کیور بر سطح دندان
نوک دستگاه لایت کیور باید تا حد امکان نزدیک به سطح دندان قرار بگیرد اما نباید با آن به طور مستقیم در تماس باشد. عمق کامپوزیت به طور مستقیم به شدت و مدت زمان قرارگیری در معرض نور مرتبط است و با فاصله منبع نور از سطح هم رابطه عکس دارد.
دستگاه محافظ نور
دستگاه های محافظ نور ابزاری ضروری در پروسه های دندانپزشکی به شمار می آیند. این دستگاه ها به عنوان مانعی برای محافظت از بافت های ظریف دهان نسبت به قرارگیری در معرض مستقیم نور عمل می کنند. این محافظ ها در اشکال مختلف تولید می شوند و به گونه ای طراحی شده اند که مناسب انواع مختلفی از دستگاه های لایت کیور باشند و ایمنی و راحتی بیمار را در طی پروسه های درمانی تضمین کنند.
موقعیت قرارگیری دندانپزشک و بیمار
یکی دیگر از اقداماتی که باید در راستای کاهش عوارض اشعه آبی لایت کیور دندانپزشکی صورت بگیرد به نحوه نشستن پزشک مرتبط است. پزشک باید به راحتی بر روی یک صندلی با پشتی صاف بنشیند. بازوهای بالایی باید صاف، آرنج خم شده و ساعد هم باید موازی با زمین قرار داشته باشند. سر باید تا حد امکان صاف باشد و به جای حرکت دادن کل سر به سمت جلو، چشم ها باید به سمت پایین بچرخند.
تعیین موقعیت بیمار به نوع درمان و فضای کار بستگی دارد. صندلی بیمار باید در موقعیت بالاتری نسبت به پزشک و دستیار او قرار بگیرد. فاصله بین چشم پزشک و دندان بیمار هم با توجه به میزان دقت مورد نیاز باید بین 35 تا 45 سانتی متر باشد.
نگهداری صحیح از دستگاه لایت کیور
لایت کیور دندانپزشکی نیاز به نگهداری و مراقبت منظم دارد تا در سطح مطلوبی عمل کند. درست مانند اتومبیل، خروجی این دستگاه هم مستقیما با توانایی آن در انجام موفقیت آمیز روند درمان مرتبط است. تعمیر و نگهداری منظم دستگاه شامل تمیز کردن بعد از هر بیمار، انجام آزمایش های روزانه، خرید لایت های جدید در صورت نیاز و مطالعه راهنمای استفاده از محصول می شوند.
طول عمر و تعویض لامپ فرابنفش
لامپ های فرابنفش به گونه ای طراحی شده اند که حدودا 9000 ساعت یا 12 ماه می توانند کار کنند. برعکس لامپ های معمولی، لامپ های فرابنفش نمی سوزند بلکه از کیفیت و شدت نوردهی آن ها کاسته می شود یعنی اینکه به تدریج از شدت نوردهی آن ها به میزان حدود 60٪ کاسته می شود. بنابراین برای حفظ کارایی سیستم در برابر ویروس ها و سایر میکروب های موجود در آب، باید تعویض لامپ را طبق برنامه ای منظم انجام دهید.
هنگام کار با لامپ های فرابنفش رعایت ایمنی بسیار مهم است. جهت تعویض لامپ مراحل زیر را دنبال کنید:
- منبع آب و تمام شیرها را ببندید.
- پرشر سوئیچ را لمس کنید تا فشار از طریق کارتریج ها خارج شود.
- برق را بکشید.
- اجازه دهید سیستم به مدت 10 دقیقه خنک شود.
- درپوش ایمنی یا پوشش محافظ را با دقت بردارید.
- دو شاخه لامپ را بردارید.
- برای محافظت از لامپ و جلوگیری از روغنی شدن آستین، دستکش لاتکس بپوشید.
- لامپ را به همراه پیچ آستین از محفظه خارج کنید.
- با نگه داشتن پیچ آستین، لامپ فرابنفش را باز کنید.
- آستین را تمیز یا تعویض کنید.
- حلقه های اورینگ جدید را وارد کرده و پیچ آستین را به آستین کوارتز محکم کنید.
- لامپ جدید را نصب کنید، آن را در آستین محکم کرده و مراقب باشید که بیش از حد سفت نشود زیرا می تواند باعث شکسته شدن آستین شود.
- لامپ/ آستین را وارد کرده و آن ها را محکم کنید.
- با چرخاندن دقیق گیره حلقه و نصب دو شاخه لامپ، اتصالات را هم تراز کنید.
- درپوش ایمنی را وارد کرده و سیستم را دوباره وصل کنید.
- شیر و منبع آب را باز کنید.
- وضعیت نشتی را بررسی کنید. روش ضد عفونی را مطابق با دستورالعمل انجام دهید.
نتیجه گیری
استفاده از دستگاه لایت کیور دندانپزشکی به یک رویکرد درست و متعادل نیاز دارد؛ رویکردی که ایمنی را در اولویت قرار دهد و در عین حال هم از مزایای دستگاه نهایت استفاده را داشته باشد. متخصصان با پیروی از دستورالعمل ها می توانند از خود و بیماران در برابر خطرات احتمالی محافظت کرده و یک فضای ایمن و کارآمد را برای مراقبت از دندان فراهم کنند.