خطرات و عوارض دستگاه لایت کیور دندانپزشکی

دستگاه لایت کیور دندانپزشکی از پرکاربردترین تجهیزات در پروسه های مختلف درمانی به شمار می آید. نور دستگاه لایت کیور دندانپزشکی امکان انجام فرایندهایی از جمله ترمیم دندان، ونیر، باندینگ و فیشور سیلانت را فراهم می کند. با وجود استفاده گسترده از این دستگاه در پروسه های مختلف درمانی، نور لایت کیور دندانپزشکی می تواند عوارضی را به همراه داشته باشد.

در این مقاله عوارض دستگاه لایت کیور دندانپزشکی و تاثیرات اشعه آبی لایت کیور بر دندانپزشک را بررسی می کنیم و راهکارهای مناسب برای جلوگیری از خطرات دستگاه لایت کیور دندانپزشکی را بیان می کنیم.

نوع و شدت نور دستگاه لایت کیور

لامپ لایت کیور دندانپزشکی از نظر شدت نور با یکدیگر متفاوت هستند. معمولا محدوده انتشار لامپ های هالوژن به صورت 350-550 نانومتر با نقطه اوج 470-490 نانومتری در ناحیه نور آبی و سبز آبی و شدت نور حداقل 0.4-1.1 W/cm2 در نظر گرفته می شود.

شدت تابش لامپ های هالوژن می تواند حداکثر 10000 برابر تابش خورشید در محدوده طول موجی مشخص از ناحیه نور مرئی باشد. اکثر لامپ های لایت قوسی و لامپ های دیود نورتاب (ال ای دی) طول موج باریک تری دارند.

بسیاری از این لامپ ها امواج فرابنفش ندارند البته در حال حاضر، یک لامپ LED جدید با نقطه اوج 400 نانومتری و 450 نانومتری در بازار موجود است. لامپ قوسی هم در محدوده طیفی در دسترس هستند که از 380 نانومتر آغاز می شود. این لامپ ‌ها شدت تابش بیشتری دارند و لامپ ‌های LED قدیمی ‌تر هم در مقایسه با لامپ‌ های هالوژن از شدت تابش کمتری برخوردار هستند.

سازندگان ادعا می کنند که لامپ‌های LED جدیدتر در مقایسه با لامپ ‌های هالوژن، شدت تابش یکسان یا حتی بالاتری دارند. در حال حاضر اکثر لامپ های کیور در کلینیک های دندانپزشکی از نوع هالوژن هستند و تشعشعات برخی از آن ها در محدوده امواج فرابنفش است.

عوارض دستگاه لایت کیور دندانپزشکی

در ادامه خطرات لایت کیور دندانپزشکی و چراغ‌ های کیورینگ دندان را بیان می کنیم.

عوارض لایت کیور دندانپزشکی بر دهان و پوست

ممکن است چندین ساعت در روز از دستگاه لایت کیور استفاده شود. با توجه به زاویه پرتو نور، فاصله تا منبع نور و طیف لامپ، بخشی از تابش توسط اندام هدف جذب می‌ شود و مقداری از آن به ساختارهای مجاور پراکنده شده و مقداری هم بازتاب می ‌شود. از طرفی، فرض می شود که 10 تا 30 درصد از نور دستگاه به سمت دندانپزشک منعکس می شود.

استفاده از آینه در طول درمان می تواند میزان بازتاب نور را افزایش دهد در حالی که به کار بردن رابردم تیره رنگ احتمالا کاهش میزان بازتاب را به دنبال دارد. عوارض نور پراکنده و منعکس شده بر روی بافت نرم به طول موج، زمان و شدت قرارگیری در معرض تابش بستگی دارد.

نتایج تحقیقات بر روی جذب اشعه ماوراء بنفش نشان می دهد که دستکش های لاتکس 76٪ از امواج فرابنفش را جذب می کنند. دستکش های وینیل هم فقط 33٪ از این اشعه را به خود جذب می کنند.

داده‌ ها نشان می ‌دهند که قرارگیری در معرض لایت کیور به صورت دهانی با التهاب ناشی از سلول T  همراه است.

معمولا انتظار نمی رود که در هیچ یک از بافت ها شاهد اثرات حرارتی باشیم زیرا دما به سطحی نمی رسد که منجر به انعقاد بافت شود. با این حال انتقال حرارت از ناحیه تابش دیده، عامل مهمی از نظر تأثیرگذاری بر روی افزایش دما نشات گرفته از تابش به شمار می آید. انتقال حرارت هم به واسکولاریزاسیون بستگی دارد که با توجه به سن و کیفیت بافت ‌هایی مانند پالپ دندان دچار تغییراتی می شود. برای تابش طولانی مدت که چند دقیقه طول می کشد تا باعث افزایش حرارت شود، مقدار 100 mW/cm2 به عنوان آستانه حرارتی در نظر گرفته می شود که باز هم به فرایند واسکولاریزاسیون بستگی دارد.

اثرات دستگاه لایت کیور بر روی بینایی

اثرات نامطلوب بر روی بینایی چه به صورت قرار گرفتن چشم در معرض مستقیم نور و چه از اثرات تجمعی پرتوهای پراکنده به دلیل استفاده محافظت نشده از لامپ‌ های کیور باشد، جزو مهم‌ ترین جنبه از آسیب های بیولوژیکی نشات گرفته از پرتوهای دستگاه لایت کیور است. این پدیده با کمک آناتومی و عملکرد چشم توضیح داده می شود.

نور مرئی به گیرنده های نوری مشخصی در شبکیه چشم می رسد و اگر شدت تابش به اندازه کافی زیاد باشد، ممکن است فرد در معرض آسیب فتوشیمیایی قرار بگیرد. آسیب شبکیه نور آبی را می توان با آسیب ناشی از قرارگیری در معرض مستقیم نور خورشید مقایسه قرار داد.

عوارض اشعه آبی لایت کیور دندانپزشکی برای چشم ها + راهکار

این نوع اثرات منفی و مضر با قرارگیری کوتاه مدت در معرض تابشی با شدت بالا یا با قرارگیری در معرض ثابش در بازه زمانی متوسط ​​به صورت طولانی مدت مشاهده می شود. ممکن است اثر منفی و مضر پس از چند روز ظاهر شود و اینکه احتمالا تا چند هفته ادامه یابد. در مواردی که آسیب شبکیه از نوع دائمی و شدید باشد، یک نقطه کور در مرکز میدان بینایی مشاهده می شود. علاوه بر این، فرض می شود که قرارگیری در معرض نور آبی، فرآیندهای پیری و دژنراسیون را در چشم تقویت می‌ کند.

تشعشع موج کوتاهی از طیف الکترومغناطیسی، یعنی موج فرابنفش توسط قرنیه و عدسی چشم جذب می شود و معمولا به شبکیه نمی رسد. تنها استثنا در مورد جذب اشعه فرابنفش در شبکیه به اطفال و بیمارانی مرتبط می شود که به دلیل جراحی آب مروارید، لنز چشمی آن ها قبل از قرار گرفتن لنز جدید برداشته می شود.

یکی دیگر از خطرات مرتبط با موج فرابنفش نور خورشید ( 280-320  نانومتر)، ایجاد آب مروارید است که اغلب افراد مسن را درگیر می کند. تحقیقات بیوشیمیایی نشان می دهد که پرتوهای فرابنفش  320-400  نانومتر هم منجر به پیری عدسی چشم و آب مروارید مرتبط با سن می شود. علاوه بر این، آسیب پذیری چشم نسبت به تابش نور پس از میانسالی افزایش می یابد که علت آن، تجمع جاذب های تابش درون زا و کاهش تولید آنتی اکسیدان ها است.

هم چنین بخوانید: چند مورد که قبل از خرید لایت کیور باید بدانید

پیشگیری از خطرات و عوارض دستگاه لایت کیور دندانپزشکی

• تابش نور لایت کیور نباید به سمت چشم ها باشد و نور هم باید به ناحیه ای از حفره دهان محدود شود که در آن بخش درمان بالینی انجام خواهد شد.
• از تابش نور بر روی بافت نرم خودداری شود زیرا قرارگیری بیش از حد در معرض نور با شدت بالا ممکن است باعث آسیب یا تحریک آن شود. در صورت لزوم، چنین نواحی را بپوشانید.
• ممکن است افراد با سابقه جراحی آب مروارید نسبت به نور حساس باشند و نمی توان از این مدل لامپ برای درمان آن ها استفاده کرد. در صورتی می توان برای درمان از لامپ استفاده کرد که اقدامات ایمنی مشخص مانند استفاده از عینک محافظ برای از بین بردن اشعه فرابنفش اجرا شود.
• افراد با سابقه بیماری شبکیه چشم باید قبل از اجرای فرایند با چشم پزشک مشورت کنند. این گروه از افراد باید بسیار مراقب باشند و از طرفی اقدامات ایمنی مانند استفاده از عینک محافظ را رعایت کنند.
• حداکثر زمان کم قرارگیری مستقیم (تصادفی) چشم در برابر اشعه فرابنفش/ نور آبی چشم نشان می دهد که هر زمان که از لامپ کیور استفاده نمی شود، باید آن را خاموش کرد.
• محافظت از چشم با استفاده از عینک فیلتر کننده اشعه ماوراء بنفش و نور آبی برای پرسنل امری ضروری است.