دنتی پارس | تجهیزات دندان پزشکی | منبع لوازم و ابزار دندانپزشکی
یک پروتز یا ترمیم موفق دندان اکثرا به دقت قالب های دندانی بستگی دارد. در واقع قالبگیری دندان ثبت یک ماده بر روی سطح یک ماده دیگر است. ساخت مستقیم پروتز یا ترمیم در دهان بیمار امکان پذیر نمی باشد بنابراین تهیه یک قالب یا مدلی که کپی دقیقی از آن باشد ضروری است.
بنابراین بسیار مهم است که پزشک تکنیک و مواد قالب گیری مناسب را برای قالبگیری دندان انتخاب کند. دقت قالب گیری به خواص مواد قالب گیری و تکنیک های قالب گیری بستگی دارد. هر یک از مواد قالبگیری دارای مزایا و ویژگی های مختلفی هستند به همین خاطر دندانپزشک باید از مواد مناسب جهت این کار استفاده کند. در این مطلب با انواع روش های قالبگیری در پروتزهای دندانی آشنا خواهیم شد.
پروتزهای دندانی کامل
اولین قدم پیش از قالبگیری انتخاب تری مناسب قالبگیری است. قالب های اولیه با استفاده از تری های فلزی یا پلاستیکی ساخته می شوند که در انواع و اندازه های مختلف موجود هستند. تری های فک بالا باید شیارهای لبیال و باکال، کام سخت تا خط ارتعاشی را بپوشاند. تری های فک پایین نیز باید شیارهای لبیال، باکال، لینگوال و برآمدگی باقی مانده تا رترومولار پد را در بربگیرد.
- مواد قالبگیری
هدف از ایجاد یک قالبگیری اولیه، ساخت کست اولیه است که به عنوان تری سفارشی بیمار مورد استفاده قرار می گیرد که به منظور ثبت دقیق جزییات بسیار حائز اهمیت است. برای این منظور یک ماده تاثیر گذار با درجه دقت بالا و مقرون به صرفه می تواند انتخاب مناسبی باشد.
استفاده از هیدروکلوئید- آلژینات برگشت ناپذیر به عنوان مواد اولیه قالب گیری جهت ساخت پروتزهای کامل می تواند گزینه مناسبی باشد. نکته مهمی که باید به خاطر بسپارید ثبت طرح کلی شکل پروتز است زیرا بدون آن نمی توان یک تری سفارشی مناسب ساخت. اگر پروتزهای جایگزین با استفاده از تکنیک کپی ساخته شوند، می توان از بتن سیلیکونی آزمایشگاهی با استفاده از قالب های پروتز به منظور ساختن الگو استفاده کرد.
- ساخت کست اولیه
در حین ریخته گری باید مراقب بود که شکل کلی ناحیه بیرینگ پروتز حفظ شود یا آسیب نبیند در غیر این صورت نمی توان یک تری سفارشی دقیق ساخت.
- تری سفارشی
پیش از ساخت یک تری سفارشی، باید روش قالب گیری و مواد مورد استفاده ارزیابی شوند. برای برجستگی هایی که بزرگ یا متوسط هستند، تکنیک موکو استاتیک مطلوب است. جزئیات ناحیه بیرینگ پروتز در مرحله قرار گیری آن ها ثبت می شود بنابراین بهتر است برای انجام این کار از یک ماده قالب گیری مخاطی مانند هیدروکلوئید- آلژینات برگشت ناپذیر یا سیلیکون سبک استفاده کنید. ضخامت فضاها را می توان بسته به ماده قالب گیری تنظیم کرد. برای هیدروکلوئید برگشت ناپذیر 2-3 میلی متر فضا کافی است و در صورت استفاده از سیلیکون سبک یک تری در بسته می توان ساخت.
- مواد تری
همیشه بهتر است از مواد سفت برای ساخت تری سفارشی استفاده شود، آکریلیک کیور شده شیمیایی یا لایت کیور اکریلیک برای این منظور مناسب هستند. هنگامی که یک مرز برای روش قالب ریزی برنامه ریزی شده است، استفاده از مواد ترموپلاستیک برای ساخت تری سفارشی مطلوب نیست. با این حال با توجه به ماهیت مقرون به صرفه، می توان از ترکیب تری و شلاک برای ساخت تری های سفارشی استفاده کرد.
استفاده از روش فشرده سازی مخاطی امکان ثبت جزئیات ناحیه بیرینگ پروتز را فراهم می کند بنابراین دندان مصنوعی با استفاده از کست به دست آمده توسط یک فشرده کننده مخاطی ساخته می شود و ایمپرشن پایدار و عملکرد بهتری از خود نشان می دهد. این روش به ویژه برای فک پایین بسیار کاربردی است.
قالبگیری مرزی
قالبگیری مرزی امکان مهر و موم محیطی و تولید دقیق عمق و عرض را فراهم می کند. از آنجایی که احتباس کامل دندان مصنوعی بسیار وابسته به ایجاد یک سیل کردن محیطی است بهتر است این کار را برای تمامی بیماران در صورت امکان انجام دهید اما به دلیل محدودیت های مالی و زمانی توصیه می شود که قالب گیری مرزی حداقل پیش از قالب گیری اصلی انجام شود. اگر یک روش قالب گیری مرزی برنامه ریزی شده باشد، در این روش خاص تری باید 2 میلی متر کمتر از بازتاب بافت ساخته شود. برای قالب گیری حاشیه یا افزایشی می توان از تکنیک ترکیب چوب یا تکنیک تک مرحله ای با استفاده از بتن سیلیکون یا پلی اتر استفاده کرد.
- قالب گیری مرزی- تکنیک افزایشی
- ترکیب چوب با موم سبز را روی شعله گرم کنید و روی محیط تری قرار دهید و حدود 3 سانتی متر به آن اضافه کنید.
- با استفاده از حرارت ترکیب چوب موم سبز را ذوب کرده و در آب گرم قرار داده و در داخل دهان بیمار قرار دهید.
- پس از سفت شدن مواد آن را با دقت از دهان بیمار خارج کرده و در آب سرد قرار دهید.
- این روش را دقیقا در اطراف مرز تکرار کنید.
- پس از تکمیل قالب گیری حاشیه، تری را از نظر لبه تیز یا ناحیه ناهموار بررسی کنید و آن را اصلاح کنید.
- حاشیه ها باید سطح صاف و مات را نشان دهند.
- پس از تکمیل قالب گیری حاشیه ها، تری باید محفوظ باشد و سیل محیطی خوبی از خود نشان دهد.
- تری را آماده کنید تا با استفاده از چسب یا ایجاد کردن سوراخ، نتیجه نهایی را محکم تر کنید.
- تکنیک یک مرحله ای
- تری را همانطور که در مرحله قبل توضیح داده شد آماده کنید.
- چسب را روی حاشیه بمالید و مواد قالب گیری حاشیه را درست در اطراف حاشیه تطبیق دهید.
- پس از قرار دادن مواد، حاشیه ها و جزئیات را بررسی کنید و ببینید حاشیه صاف و گرد است یا خیر.
- تری را آماده کنید و با استفاده از چسب یا ایجاد سوراخ، اثر نهایی را محکم تر کنید.
پروتزهای پارسیل متحرک
- ایمپرشن اولیه
به منظور ثبت ایمپرشن اولیه، می توان از تری های فلزی استفاده کرد با این حال در دوره های طولانی بی دندانی بهتر است فضای بین تری و مخاط را با استفاده از یک ماده سفت ترکیبی اصلاح کرد. این کار این امکان را فراهم می کند تا فضایی یکنواخت برای برداشتن مواد ایجاد شود. به همین منظور باید از یک ماده قالب گیری الاستیک استفاده شود.
از آنجایی که وجود دندان ها باعث ایجاد آندرکات شده که در نهایت منجر به انحراف برداشت در هنگام بیرون کشیدن می شود، هنگام ساخت پروتزهای جزئی متحرک می توان کستینگ را با استفاده از برداشت به دست آمده از یک تری انجام داد و برای به حداقل رساندن خطا باید فورا مراقب تغییرات ابعادی باشید.
- تری های سفارشی
تری های سفارشی هنگامی توصیه می شود که مناطق بزرگ بی دندانی مانند زین های اکستنشن دیستال وجود داشته باشد. این تری ها معمولا از اکریلیک و مواد قالبگیری الاستیک ساخته شده اند.
پروتزهای ثابت
تکنیک های مختلفی برای ایجاد قالب قطعی در پروتزهای ثابت وجود دارد. معمولا تکنیک های قابل استفاده به این شرح است:
ایمپرشن توسط پوتی و واش یک تکنیک قالب گیری سینی استوک است. دو روش برای ایجاد اثر پوتی _واش وجود دارد:
- تک مرحله / قالب مخلوط پوتی _واش
- قالب پوتی _واش مخلوط دو مرحله ای/ دوگانه
- تک مرحله / قالب مخلوط پوتی _واش
در این روش از هر دو ماده (لایت بادی و پوتی ) به طور همزمان استفاده می شود. مواد پوتی در استوک تری قرار داده شده و لایت بادی هم در اطراف دندان آماده سازی می شود. در نهایت با استفاده از گان مخصوص قالبگیری تزریق می شود.
- قالب پوتی _واش مخلوط دو مرحله ای/ دوگانه
در این روش قالب پوتی در تری استوک مناسب ساخته می شود و سپس لایت بادی بر روی تری و هم چنین بر روی دندان آماده سازی شده تزریق می شود. در این روش فضا برای مواد لایت بادی ایجاد می شود و از ورق پلی اتیلن به عنوان فاصله دهنده پیش از ایجاد قالب پوتی استفاده می شود.
قالبگیری 2 فازی
ایمپرشن دو فازی که به عنوان ” تکنیک قالب گیری تری سفارشی” یا “لمینیت تک قالب” نیز نامیده می شود، یکی از دقیق ترین ایمپرشن ها به شمار می آید که معمولا با استفاده از اضافه کردن هوی بادی و لایت بادی بدست می آید با این حال این مواد را می توان در یک استوک تری محکم (فلزی) استفاده کرد.
در این تکنیک، مواد لایت بادی در یک لایه نازک بر روی سطح لمینت می شود و مواد هوی بادی بلافاصله پس از آماده سازی قرار می گیرد. هدف از این لمینیت این است که از تماس مستقیم هوی بادی با سطوح آماده سازی جلوگیری کند که ممکن است باعث ایجاد زبری شود.
قالب گیری تک فاز
دوام قالب گیری تک فاز مانند قالب گیری دو فاز است با این تفاوت که از مواد با ویسکوزیته متوسط هم به عنوان مواد تری و هم به عنوان ماده سرنگ استفاده می شود از ویسکوزیته متوسط (مدیوم بادی ) و مواد قالب گیری الاستومری در تری سفارشی با فاصله 3 میلی متری استفاده می شود همچنین مواد با ویسکوزیته متوسط مقدار بیشتر از انقباض پلیمریزاسیون را نسبت به هوی بادی از خود نشان می دهند.
هم چنین بخوانید: در خرید مواد پروتز دندانپزشکی به چه نکاتی توجه کنیم؟
قالبگیری دیجیتال CAD CAM
قالبگیری دیجیتالی با استفاده از تکنیک های طراحی به کمک کامپیوتر انجام می شود. قالبگیری دیجیتال داخل دهانی در اوایل دهه 80 مطرح شد و توجه دندانپزشکان را به خود جلب کرد. این روش برای ساخت پروتزهای دندانی به دلیل ثبت جزئیات دقیق از ابعاد دهانی و صرفه جویی در وقت مورد توجه قرار گرفته است. سیستم های قالبگیری دیجیتال از سه بخش اصلی تشکیل شده است:
- جمع آوری داده
- نرم افزاری: برای طراحی ترمیم ها
- یک دستگاه فرز کامپیوتری برای ساخت ترمیم با بلوک های جامد از مواد ترمیمی انتخاب شده
نتیجه گیری
در مقاله تکنیک های قالبگیری در پروتزهای دندانی انواع روش های قالبگیری در پروتز و شرایط آن ها را بررسی کردیم. دقت و همچنین ثبات ابعادی یک قالب به نوع مواد استفاده شده، نوع تری انتخاب شده و تکنیک های ذکر شده بستگی دارد و بر اساس شواهد موجود هیچ یک از تکنیک ها برتری نسبت به تکنیک های دیگر ندارند و به نوع روش انتخابی دندانپزشک و مهارت او بستگی خواهد داشت.
