عفونت دندان عقل یا پری کرونیت چیست؟

پری کرونیت یک نوع التهاب داخل دهانی است که در اثر عفونت بافت لثه در اطراف یا روی یک دندان در حال رویش یا نیمه رویش ایجاد می شود. بیماری پری کرونیت معمولا با رویش دندان ‌های آسیاب سوم فک پایین همراه است اما با هر دندانی که در حال بیرون آمدن است می تواند دیده ‌شود.

تشخیص و درمان سریع پریکورونیت ضروری است زیرا این عفونت با درد و ناراحتی قابل توجهی همراه است. علائم پری کرونیت می تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی روزمره تاثیر بگذارد و در صورت عدم درمان می‌ تواند به عفونت‌ های شدیدتر منجر شود.

پری کرونیت چیست؟

فضای استریلی که بین تاج دندان و فولیکول دندان ایجاد شده بود در معرض میکرو فلور داخل دهانی قرار می ‌گیرد. این فضا یک محیط عالی برای تکثیر باکتری های بی هوازی است. علاوه بر این، غذا می تواند به راحتی وارد این فضا شده و به رشد باکتری ها کمک کند و در نهایت باعث عفونت بافت نرم اطراف شود که اصطلاحا عفونت پری کرونیت نامیده می شود.

میکرو فلور پریکورونیت متنوع است و با پاتوژن هایی که باعث پریودنتیت می شوند متفاوت می باشد. مطالعه انجام شده بر روی میکروبیوتای پریکورونیت نشان داد که اکتینومایسس اوریس، ایکنلا کورودنس، یوباکتریوم نوداتوم، فوزوباکتریوم نوکلئاتوم، ترپونما دنتیکولا و یوباکتریوم سویوروم در سطوح بالایی وجود داشته است.

به طور خلاصه پری کرونیت Pericoronitis یا التهاب و عفونت دندان عقل ناشی از رشد بیش از حد باکتری ها در یک فضای محدود است که با بهداشت ضعیف دهان و دندان تشدید می شود. هم چنین عاملی که می تواند پری کرونیت را تشدید کند، ضربه ناشی از دندان مقابل است.

با بیرون آمدن مولرهای سوم فک بالا، آن ها می توانند روی اپرکولوم مسدود شوند و روی دندان های آسیاب سوم فک پایین را بپوشانند. چنین ضربه های مکرر می توانند باعث ایجاد زخم و تشدید علائم شوند.

از آنجایی که عفونت پری کرونیت معمولا با رویش دندان مولر سوم فک پایین مرتبط است، بروز بیماری با توجه به موقعیت های رویش مولر سوم متفاوت می باشد. مطالعات نشان داده اند که مولرهای سوم عمودی در مقایسه با سایر موقعیت ها بیشتر با پریکورونیت همراه هستند در حالی که موقعیت افقی باعث کاهش بروز این بیماری شده است.

هم چنین بخوانید: بیماری پریودنتال لثه چیست؟

دلایل پری کرونیت

عوامل سیستمیک می توانند باعث تشدید این عفونت شوند. افراد با سیستم ایمنی ضعیف مانند بیماران مبتلا به دیابت یا اختلالات نقص ایمنی، می توانند بیشتر در معرض ابتلا به پری کرونیت باشند. همچنین سایر عوامل سیستمیک نیز می توانند این عفونت را تشدید کنند که از جمله آن ها می توان به اضطراب و استرس یا عفونت دستگاه تنفس فوقانی اشاره کرد.

علائم پری کرونیت

علائم این عفونت به صورت موضعی در فک پایین و نزدیک به رویش مولر سوم شروع می شود. بیماران در ابتدا درد و تورم را احساس می ‌کنند که این درد می تواند به ساختارهای اطراف هم نفوذ کند. هم چنین علائمی مانند طعم بد دهان، بوی بد دهان، ترشحات و اختلال بلع می توانند در مراحل پیشرفته ‌تر ظاهر شوند.

این علائم می تواند بر زندگی روزمره و فعالیت هایی مانند صحبت کردن، باز کردن دهان، جویدن و حتی خواب هم تاثیر بگذارد. همچنین دیسفازی و تریسموس ممکن است نشان دهنده گسترش عفونت به فضاهای عمیق سر و گردن باشد.

علائم این عفونت می تواند با توجه به اینکه بیمار مبتلا به پری کرونیت مزمن یا حاد هستند متفاوت باشد. نوع حاد این بیماری با شروع ناگهانی علائم و نشانه های شدیدتر التهاب در ناحیه آسیب دیده دهانی مشخص می شود. پری کرونیت مزمن با علائم خفیف تر ظاهر می شود.

تشخیص پریکورونیت

این بیماری از نظر بالینی با وجود التهاب و عفونت بافت نرم تشخیص داده می شود اما هنگام ارزیابی پریکورونیت، در نظر گرفتن سایر شرایطی که می توانند با علائم و نشانه های مشابهی ظاهر شوند نیز مهم است. شرایط زیر ممکن است با پریکورونیت همراه باشد یا برای تشخیص در نظر گرفته شوند:

• نهفتگی جسم خارجی
• گرانولوم پیوژنیک
• فیبروم استخوانی ساز محیطی
• پوسیدگی دندان
• پریودنتیت
• آبسه پری آپیکال یا گرانولوما

درمان پری کرونیت

دبریدمان

مداخله موضعی جهت برداشتن بافت های مرده و کاهش بار باکتریایی، اولین گزینه درمانی توصیه شده برای بیمارانی است که با پریکورونیت خفیف علامت دار مراجعه می کنند. محلول های استریل (کلرهگزیدین، پراکسید هیدروژن) می توانند فضای اطراف تاج را شست و شو دهند. دبریدمان با استفاده از ابزارهای پریودنتال نیز می تواند به تمیز کردن بیشتر پاکت اطراف کرونال عفونی کمک کند.

آنتی بیوتیک برای عفونت دندان عقل

آنتی‌ بیوتیک‌ ها در مواقعی که گسترش سیستمیک عفونت مشهود است کاربرد دارند. آموکسی سیلین (500 میلی گرم خوراکی هر 8 ساعت به مدت 5 روز) یا مترونیدازول (400 میلی گرم خوراکی هر 8 ساعت به مدت 5 روز) برای عوامل ایجاد کننده پری کرونیت توصیه می شوند.

جراحی

برداشتن بافت نرم عفونی می تواند به رفع این بیماری کمک کند زیرا این بیماری بافت نرمی است که روی دندان آسیاب سوم در حال گسترش است. این جراحی به نام اپرکولکتومی نیز شناخته می شود و می توان از لیزر، الکتروکوتر، رادیوفرکوئنسی یا اسکالپل استفاده کرد.

یکی از روش های جراحی، کشیدن دندان مقابل است. اگر دندان مقابل با ایجاد فشار پریکورونیت را تشدید کند، کشیدن دندان مقابل ممکن است برای کمک به درمان این بیماری در نظر گرفته شود.

میزان پلاک دندانی ارتباط مثبتی با پریکورونیت دارد. اگر دندان آسیاب سوم فضای کافی برای رویش داشته باشد، ممکن است پریکورونیت پس از کامل شدن رویش برطرف شود. با این حال، اگر دندان در موقعیت مطلوب بیرون نیاید، این بیماری ممکن است ادامه پیدا کند. کشدین دندان آسیاب سوم به طور قابل توجهی علائم را بهبود می بخشد.

نتیجه گیری

از آنجایی که پریکورونیت در نتیجه رشد بیش از حد باکتری ها در مناطقی که تمیز کردن آن ها دشوار است و در طول رویش دندان مولر سوم ایجاد می شود، بهداشت دهان و دندان در پیشگیری یا تشدید پری کرونیت بسیار مهم است. مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهانشویه مناسب می تواند بار باکتریایی در محل رویش را کاهش دهد. هم چنین استفاده از دستگاه واترفلاسر کمک می کند تا مناطقی که دسترسی به آن ها دشوار است به خوبی تمیز شوند.

آموزش به بیماران هم بسیار مهم است. آشنایی افراد با علائم و نشانه های پریکورونیت به تشخیص زود هنگام این بیماری کمک می کند. تشخیص زود هنگام خطر ابتلا به عفونت های شدیدتر را کاهش می دهد.

راه دیگر برای جلوگیری از ایجاد پریکورونیت، حذف منبع عفونت است. اگر در معاینه رادیوگرافی، دندان مولر سوم بیمار دارای موقعیت نامناسب برای بیرون زدن و یا دارای  انسداد باشد احتمال ابتلا به پریکورونیت افزایش می یابد بنابراین توصیه می شود که دندان عقل جراحی و کشیده شود که این امر به مراتب ریسک ابتلا به این بیماری را کاهش می دهد.