
احساس درد شدید در بخشی از دهان از جمله دندان، فک و لثه می تواند نشانه ای از مشکلات جزئی یا مسئله جدی تری باشد. متأسفانه بسیاری از افراد مراجعه به دندانپزشک را به دلایلی به تعویق می اندازند و از آنجایی که مشکلات دندانی می توانند جدی تر از آن چیزی باشند که فکر می کنید، چنین رویکردی واقعا می تواند خطرناک باشد. ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که چطور بفهمم که دندان درد من اورژانسی است؟ در این مقاله در مورد علت بروز دندان درد، راه های شناسایی و بررسی درد دندان اورژانسی می پردازیم.
انواع درد دندان و علت آن
دکتر لیزا تامپسون، متخصص دندانپزشکی سالمندان در دانشکده دندانپزشکی هاروارد در این مورد می گوید: ” با افزایش سن، درد کمتری را در دندان هایمان احساس می کنیم زیرا اعصاب داخل دندان تحلیل رفته و عاج تشکیل می شود بنابراین این امکان وجود دارد که دندانی به مدت زمان طولانی پوسیده شده باشد و درد خاصی را احساس نکنید و در نهایت به یک مشکل بزرگ تر و پیچیده تر تبدیل شود.”
درد دندان می تواند از چندین مشکل نشات بگیرد. شایع ترین علت آن پوسیدگی یا همان وجود یک سوراخ کوچک در دندان است. پلاک که ترکیبی چسبنده از ذرات غذا و باکتری هایی است که لایه بیرونی دندان یا همان مینای دندان را می پوشاند، باعث به وجود آمدن مواد شیمیایی می شود که قابلیت تخریب مینای دندان را دارند.
هر چه پوسیدگی عمیق تر باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که عصب دندان در معرض تماس با مواد مختلف قرار بگیرد و در نتیجه درد شدید و حساسیت به غذاهای گرم یا سرد را به دنبال داشته باشد. ترک خوردن دندان یا پر کردن دندان با مواد بی کیفیت هم می تواند باعث تماس مواد مختلف با عصب دندان شود.
دندان درد ممکن است به دلیل ضربه هم به وجود آید. همین اتفاق می تواند باعث کبودی رباط نگهدارنده دندان در ناحیه فک شود و در ابتدا درد شدید و سپس درد خفیفی را در ناحیه دندان ایجاد کند. اگر هنگام گاز زدن غذا فشار در ناحیه دندان احساس می کنید، ممکن است به درد دندان سینوسی مبتلا شده باشید. اگر در دهان خود طعم بدی را احساس می کنید (مخصوصا ترش) احتمالا حفره یا ترک دندان منجر به عفونت دردناک در ناحیه ریشه دندان شده است که به دنبال آن کیسه کوچک چرکی به نام آبسه تشکیل می شود.
- درد لثه
درد لثه معمولا با علائمی مانند درد و سوزش همراه است. دلایل بالقوه زیادی برای این نوع درد وجود دارد. ممکن است درد لثه به دلیل حساسیت لثه ها، مسواک زدن بیش از حد شدید دندان ها یا حساسیت و سوزش ناشی از گیر کردن مقداری غذا در دندان یا در فضای بین لثه و دندان باشد.
درد لثه می تواند از بریدگی، سوزش ناشی از مصرف برخی خمیر دندان ها یا حتی زخم های آفتی نشات بگیرد. استفاده از دندان مصنوعی هایی که به خوبی در دهان جا نمی افتند یا عدم تمیز نگه داشتن آن ها هم می تواند درد لثه را به دنبال داشته باشد. دکتر تامپسون در این مورد می گوید: «ممکن است در ناحیه تحریک شده، برآمدگی های قرمز رنگی را ببینید یا به دلیل وجود عفونت قارچی، احساس سوزش کنید.»
تجمع پلاک در پایین دندان ها هم می تواند باعث تحریک لثه ها شده و التهاب لثه را به دنبال داشته باشد؛ عارضه ای که مرحله اولیه بیماری لثه به شمار می آید و تورم و خونریزی لثه جزو علائم آن هستند. در صورتی که التهاب لثه درمان نشود، می تواند به زیر خط لثه هم پیشرفت کند و در نهایت به بیماری پریودنتال تبدیل شود. چنین التهابی می تواند رباطی که دندان را در جای خود نگه می دارد و همچنین استخوان را از بین ببرد و عوارضی چون درد لثه، آبسه و حتی از دست دادن دندان را به دنبال داشته باشد. علائم آبسه ناشی از بیماری لثه شامل ایجاد جوش چرکی بر روی لثه یا حتی تورم صورت می شود.
هم چنین بخوانید: آیا کشیدن دندان عقل ضروری است؟
- درد فک
درد فک می تواند به صورت ناگهانی و عمیق بروز کند یا به صورت التهاب مزمنی باشد که به تدریج و با گذشت زمان افزایش می یابد.
درد مبهم و مزمن فک معمولا از وجود مشکلی در مفصل گیجگاهی فکی ناشی می شود یعنی درست در جایی که استخوان فک در دو طرف سر شما به جمجمه متصل می شود. اصطلاح «اختلال گیجگاهی فکی» به وجود مشکلی در این مفصل اشاره دارد.
دکتر تامپسون در این خصوص می گوید: «ممکن است آسیب هایی مانند در رفتگی مفصل یا مشکلات مربوط به عضلات، کشیدگی، آرتروز و حتی رفتارهایی که از آن ها آگاه نیستید، اختلال مفصل گیجگاهی فکی را به دنبال داشته باشند. به عنوان مثال شاید شب ها مشکل دندان قروچه داشته باشید و حتی جویدن آدامس هم می تواند باعث بروز چنین اختلالی شود.»
دردی که به طور ناگهانی گردن و فک پایین شما را تحت تأثیر قرار می دهد را جدی بگیرید. ممکن است این نوع درد آنژین قلبی باشد که به دلیل تنگی عروق قلب رخ می دهد یا حتی می تواند نشانه ای از حمله قلبی باشد. این امکان وجود دارد درد فکی که به قلب مرتبط باشد بدون علائم شایع حمله قلبی مانند درد قفسه سینه و تنگی نفس رخ دهد.
درمان درد دندان
اکنون با این سوال مواجه می شویم که در صورت بروز درد در نواحی دندان، لثه و فک چه کاری باید انجام دهیم؟ درد ناگهانی در ناحیه گردن و فک پایین می تواند نشانه ای از یک وضعیت اورژانسی باشد. اگر در نواحی دندان، لثه و فک احساس درد کردید و از طرفی احتمال می دهید که پوسیدگی، بیماری لثه یا حتی آبسه دارید در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه نمایید.