دنتی پارس | تجهیزات دندان پزشکی | منبع لوازم و ابزار دندانپزشکی
ژنژیویت یک بیماری التهابی در بافت های لثه است که معمولا در اثر عفونت باکتریایی ایجاد می شود. ژنژیویت لثه به بافت نرم اپیتلیوم لثه و بافت همبند محدود می شود. در بین تمام بیماری های پریودنتال، ژنژیویت شایع ترین بیماری است. ژنژیویت انواع مختلفی دارد که براساس مدت زمان عفونت، شدت و علت آن دسته بندی می شود. با این حال شکل مزمن ژنژیویت که توسط پلاک ها ایجاد می شود شایع ترین نوع این بیماری است. در معاینه بالینی، بیماری لثه ژنژیویت با تورم، قرمزی و حساسیت مشخص می شود. ژنژیویت به ندرت باعث خونریزی می شود و معمولا بدون درد است بنابراین بسیاری از افراد بیماری را تشخیص نمی دهند.
علت ژنژیویت لثه
بیماری التهاب لثه در اثر رسوبات پلاک میکروبی واقع در شیار لثه یا نزدیک به آن ایجاد می شود. برخی از میکروارگانیسم هایی که با بیماری ژنژیویت مرتبط هستند می توان به گونه های استرپتوکوک، فوزوباکتریوم، اکتینومایسس، ویلونلا و ترپونما اشاره کرد. باکتروئیدها، Capnocytophaga و Eikenella نیز با این التهاب مرتبط هستند. هم چنین ممکن است عوامل دیگری هم وجود داشته باشند که رسوب پلاک یا آسیب پذیری بافت را در برابر حمله میکروبی تشدید کنند.
انواع ژنژیویت
بر اساس علت، ژنژیویت را می توان به انواع مختلفی طبقه بندی کرد:
- ژنژیویت ناشی از پلاک
این مورد شایع ترین علت التهاب لثه می باشد. پلاک یک لایه نازک است که به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان و دندان بر روی سطح دندان ایجاد می شود. از آنجایی که پلاک تعداد زیادی باکتری را در خود جای داده است، التهاب می تواند در بافت لثه رخ دهد.
برخی از عوامل می توانند در تشکیل پلاک نقش داشته باشند از جمله نامرتب بودن دندان ها که حذف پلاک را با مشکل مواجه می کند. از آنجایی که دندان های نامرتب اغلب به ارتودنسی نیاز دارند، اختلال در تمیز کردن دندان ها باعث افزایش تجمع پلاک می شود.
علاوه بر این پروتز دندانی که به درستی انجام نشده باشد می تواند یکی از عوامل تجمع پلاک در نظر گرفته شود. رویش دندان در کودکان اغلب با التهاب لثه همراه است. تجمع پلاک در ناحیه ای که دندان های دائمی در حال رویش هستند افزایش می یابد به این خاطر که ممکن است رعایت بهداشت دهان و دندان در این نواحی دشوار باشد. به التهاب لثه ناشی از پلاک ژنژیویت تهاجمی نیز گفته می شود.
- رژیم غذایی
تحقیقات نشان داده است که مصرف بیش از اندازه کربوهیدرات های تصفیه شده و اسیدهای چرب امگا 3 و 6 می توانند روند التهابی را تقویت کنند.
- ژنژیویت حاملگی
در دوران بارداری نه تنها در سطح هورمون ها تغییراتی ایجاد می شود بلکه احتمال گشاد شدن رگ ها هم وجود دارد. پاسخ التهابی بافت های لثه به این عوامل حتی به مقدار بسیار کم باعث تجمع پلاک می شود.
- ژنژیویت ناشی از دارو
داروهای مختلفی که برای بیماری های سیستمیک مورد استفاده قرار می گیرند می توانند التهاب لثه را به همراه داشته باشند. از جمله این داروها می توان به فنی توئین، داروهای مربوط به فشارخون، ضد انعقادها و داروهای ضد بارداری اشاره کرد.
تصور می شود که مکانیسم پشت این التهاب لثه توانایی متابولیت های این داروها برای القای تکثیر فیبروبلاست ها باشد. عدم تعادل بین سنتز و تخریب ماتریکس خارج سلولی منجر به تجمع پروتئین های نابالغ در ماتریکس خارج سلولی به ویژه کلاژن می شود که این مورد منجر به التهاب لثه خواهد شد.
هم چنین بخوانید: 4 روش ساده برای تشخیص بیماری لثه
علائم ژنژیویت
این بیماری در مردان و کودکان شایع تر است زیرا تحقیقات نشان داده اند که خانم ها نسبت به 2 گروه دیگر بیشتر به بهداشت دهان و دندان اهمیت می دهند. در بسیاری از موارد بیماری التهاب لثه ممکن است مورد توجه بیمار قرار نگیرد زیرا ممکن است بیماری وجود داشته باشد و بدون هیچ علامتی پیشرفت کند.
هنگامی که این بیماری علامت دار می شود بیمار معمولا خونریزی از لثه را در حین مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و گاهی اوقات خوردن غذاهای سفت تجربه می کند. هم چنین بوی بد دهان هم می تواند از علائم این بیماری باشد که حتی پس از رعایت بهداشت دهان و دندان هم برطرف نمی شود.
معاینه فیزیکی حفره دهان وجود یک لثه ملتهب و حساس را نشان می دهد که معمولا در پروبینگ خونریزی می کند و معمولا رسوبات قابل توجهی نیز دیده می شود. در ژنژیویت مزمن اندازه بافت لثه ممکن است به دلیل ادم یا هیپرپلازی به سمت انسیزال افزایش یابد.
شایع ترین عارضه ژنژیویت مزمن، پیشرفت التهاب به سمت بافت و استخوان زیرین و در نتیجه پریودنتیت است که در نهایت منجر به از دست دادن دندان می شود. ژنژیویت یکی از عوامل ایجاد پریودنتیت است اما به این معنا نیست که بیماری ژنژیویت همیشه به پریودنتیت تبدیل شود.
به طور کلی تورم لثه را می توان در 4 دسته طبقه بندی کرد:
درجه 0: هیچ نشانه ای از تورم لثه وجود ندارد.
درجه I: تورمی که به ناحیه پاپیلای بین دندانی محدود می شود.
درجه II: تورم که هم پاپیلای بین دندانی و هم حاشیه لثه را درگیر می کند.
درجه III: تورمی که سه چهارم یا بیشتر از ساختار تاج را می پوشاند.
- طبقه بندی بیماری ژنژیویت
ژنژیویت – ناشی از بیوفیلم دندان
- به تنهایی با بیوفیلم دندانی مرتبط است
- به علت عوامل خطر سیستمیک
- بزرگ شدن لثه تحت تأثیر دارو
بیماری های لثه ناشی از بیوفیلم غیر دندانی
- اختلالات ژنتیکی
- عفونت های خاص
- فرآیندهای واکنشی
- نئوپلاسم ها
بیماری های غدد درون ریز، تغذیه ای و متابولیک
- ضایعات تروماتیک
- رنگدانه لثه
درمان ژنژیویت
هدف اصلی درمان التهاب لثه کاهش التهاب است. این امر با استفاده از ابزارهای مختلف برای حذف رسوبات پلاک دندان انجام می شود. اگر بیمار بهداشت دهان و دندان را رعایت کند که شامل مسواک زدن منظم و صحیح و نخ دندان کشیدن است، التهاب لثه در مراحل اولیه به راحتی قابل کنترل می باشد. حذف پلاک ها و جرم نیز با دستگاه های جرم گیری انجام می شود.
اگر رشد بیش از حد لثه ناشی از مصرف دارو باشد، پزشک می تواند دارو را برای بهبود نتیجه درمان تغییر دهد. اگر به دلیل رژیم غذایی خاص باشد می توان برخی مکمل ها را تجویز کرد. بر اساس مطالعات انجام شده استفاده از دهان شویه های کلرهگزیدین علاوه بر مسواک زدن منجر به کاهش قابل توجهی در ساخت بیوفیلم دندان می شود.
مطالعاتی در مورد تأثیر گیاهان دارویی در درمان التهاب لثه وجود دارد. مکانیسم اثر این گیاهان بر التهاب لثه به دلیل خاصیت ضدالتهابی آن هاست. از جمله گیاهان دارویی می توان به چای و بابونه اشاره کرد. فلاونوئیدها و تانن های موجود در این گیاهان ضد التهابی هستند. بنابراین می توانند هم خونریزی لثه و هم التهاب را برطرف کنند.
نتیجه گیری
از آنجایی که ژنژیویت ناشی از پلاک در هر سنی قابل مشاهده است برای درمان بیماری التهاب لثه یک برنامه ریزی حرفه ای مورد نیاز است. بیماری پریودنتال فقط به تخریب پریودنتیوم محدود نمی شود بلکه بر سلامت سیستمیک نیز تأثیرگذار است. بنابراین هم دندانپزشکان و هم پزشکان باید از ارتباط نزدیک بین بیماری های پریودنتال و بیماری های سیستمیک مانند دیابت و بیماری های قلبی – عروقی آگاه باشند.
